مقالات
Taryh ylymlarynyň doktoranty
دکتر خـانگلدي اونق : hangeldi56@yahoo.ca
Dr. H. OWNUK
MAGTYMGULYNYŇ DÖREDIJILIGINE
BAGYŞLANAN KONFERENSÝA NIÝETLENEN
Türkmen edebiýatynda Magtymgulynyň poeziýa bazasy dokladynyň Tezisi
MAGTYMGULYNYŇ DÖREDIJILIGINE
BAGYŞLANAN KONFERENSÝA NIÝETLENEN
 Doklad:
Türkmen edebiýatynda Magtymgulynyň poeziýa bazasy
Nowruz” günini / “Oguz güni
Eỳran türkmenleriniñ yktysady taryhy (sosiỳal yktysady reformalar we´syỳasatlar):
(Doktor Mansur Gürgeniniň Kitaby “Türkmensährada ýer hojalygy meselesi” atly eserine gysgaça analiz)
(مختصري در باره سبک شناسي تاريخ ِ ادبيّات ترکمن)
ترکمن ادبيّاتئنئنگ غئسغاچااستروکتوراسي و بير قوشغي
ترکمن ديلينده دوزو يازجاق بولالي!
Eỳran türkmenleriniñ yktysady taryhy (sosiỳal yktysady reformalar we´syỳasatlar):
(Doktor Mansur Gürgeniniň Kitaby “Türkmensährada ýer hojalygy meselesi” atly eserine gysgaça analiz)
1979-njy ýyl Eýrandaky gopgunly wakalar esaseynda, Eýranyň Pählewi patyşalygy synyp, Eýranyñ ähli halk rewolýusiýasy amala aşyryldy. Şol döwürlerde birnäçe ýyllap halkyň arasynda dörän tebigy akymdaky demokratiýadan Eýranyň intellektuwal gatynyň ýerlikli peýdalanan taraplary az bolmady. Ondan öňki wagtda aýdyp ýazyp bolmaýan meseleler erkin orta oklanyldy. Şolaryň biri hem Eýran türkmenleriň inteligensiýasy Doktor Mansur Gürgeniniň "Türkmensährada ýer hojalygy meselesi" atly kitaby bolupdy.
Nowruz” günini / “Oguz güni
Şu makalanyñ uly bölümi Garaşsyz Türkmenistanyñ köp tiražly heptelik metbugaty “Edebiỳat we sungat” gazỳetiniñ 2005-nji ỳ.“Nowruz” günini “Oguz güni” baỳramçylygy diỳilip atlandyrylyş teklipi bilen goỳberildi.
EÝRAN TÜRKMENLERINIÑ
II-NJI JAHAN URŞUNDAN SOÑKY EDEBIÝATY
I. Eýran türkmenleriniň syýasy ýagdaýy.
Oktýabr rewolýusiýasyndan soň, Eýran türkmenleriniň taryhynda iki sany esasy syýasy waka bolup geçip, olar öz täsirini halk arasyndaky ruhy medeniýetine täsir ýetirip, olaryň häzirki edebiýatynda uly rol oýnaýar. Ol wakalaryň birinjisi 1924-nji ýylyň 20-nji maýynda ähli türkmen taýpa-tireleriniň ýygnanyşyp geçiren Omçaly gurultaýyndan soň başlanan wakalardyr.
Gürgen  türkmenleriniñ  yktysadyỳetinde  balyk awçylygy
Eỳranda kenar ỳaka türkmenleriniñ çäkleri Hazar deñziniñ gündogar- günorta serhetlerini öz içine alyp, ol deñiz yktysadyỳetinde iñ ähmiỳetli ülkeleriñ biri bolup durỳar. Onuñ serhet çäkleri demirgazykdan Garaşsyz Türkmenistanyñ Esenguly etrabyndan başlanyp, günorta jähede tarap 70 kilometr Elburs daglyklarynyñ ỳakyn Eteklerine çenli Gürgen aỳlagynyñ daşy bilen günbatara tarap aỳlanỳar.
 اجمالي بر موسيقي دوتار ترکمني و معرفى يک اثر در باب موسيقي دوتار
از آنجائيکه بخش عمده اي از ترکمنان (آن گروه از طوايفي که جزو پتانسيال حکومت مرکزي ترکمنان ايران بودند. ترکمنان حکّام ايران از قبيل غزنويان، سلجوقيان، خوارزمشاهيان، آتابکان اقصاء نقاط دنيا و حکومتهاي قره قويونلوي و آق قويونلوي تا اواخر قاجاريان ) در ادواري از تاريخ که در آسياي مرکزي سکونت داشته اند، در يک شرايط کوچ رو يعني چهارواداري بسر برده اند، اين شکل از معيشت تأثير خودرا روي هنر موسيقي آنها نيز برجاي گذاشته است.
مصاحبه راديو ترکمنصحرا با دکتر تاريخ خانگلدي اونيق:
جايگاه آراز مئراد آرخي در موسيقي ترکمنصحرا
Turkmensähranyň aýdymsaz sungatynda A. Aryhynyň ornny
آراز مئراد آرخي، استاد بزرگ موسيقي ترکمن در عرصه موسيقي ترکمنصحرا همان نقشي را ايفا کرده است که مئراد دوردي قاضي در حفظ و گسترش  زبان و ادبيات ترکمني در ايران بر عهده دارد.
ارج و منزلت او برابر است با ساخي جبار ...  در اين مصاحبه آقاي دکتر خانگلدي اونيق از اولين ديدار خود با مرحوم آرخي ياد مي کند و تاثيري که استاد بر او داشته است. يادش گرامي باد!   ياتان يري ياغتي بولسين!
نـقـد و بررسي
درکِ ا تـنـولوژيک ِ پـرويـز اذکـائـي    
نقدي بر مقاله اي در بخش " نقد و معرّفي کتاب" در نشريه دانش
تاريخ سر سپيد ملّت ما در بعضي از دورانهاي تاريخي شاهد بسياري از حرمانها و تراژدي هاي غمبار و در جاي جاي ابعاد گسترده خود شاهد عظمت و شکوه با احتشام ملّي، سلاسل و پادشاهاني چون بلگه قاغانها، أرتونگه ها، اوغوزها، قره خانيان، ساتوق خانها، بوغراخانها، غزنويان، امپراطوري بزرگ سلجوقيان، خوارزمشاهيان، قره قويونلوئيها و آق قويونلوئيها و ... را بخود ديده است.در طول تاريخ ترکمن يک چيز هميشه حاکم بر سرنوشت اين ملّت آزاديخواه بوده است. آنهم روح عدالتخواهي و دادگستري آن مي باشد.
باربد مروزي کيست؟
دوره تلاقي و تداخل فرهنگهاي ترکمني، عربي و فارسي
  الـفـبـاي پيشرفته زبان اينترنتي ترکمن
Kümmetkowus şaherining taryhy
şaherlerimizi dünya tanatmagyng ugrunda Kümmetkowus şaherining taryhy bilen tanyş bolmak üçin şu makala ýazyldy.
Gülüstan welaỳatynyñ gündogar-demirgazyk sebitinde ỳerleşen Kümmetkowus şäheristany 6857 inedördül meỳdany bilen, Eỳranyñ bütin meỳdanyndan 33,5 göterimini öz içine alỳar.
Sähramyň sazyisungaty
Dünỳäniñ çar ỳanyna ỳaỳran türkmenleriñ aỳdym-saz sungaty umumytürki halklarynyñ aỳdym-saz sungatynyñ aỳrylmaz bir şahasy bolup durỳar. Muña ol halklarda aỳdylỳan aỳdymlaryñ äheñleriniñ bir perdeden gopỳan görnüşleri hem köp ỳerlerde şaỳatlyk etse, köne döwürde ulanylan  ilkinji saz gurallary bolan gopuz, tüỳdük, dambura (tamdyra) ỳaly saz gurallarynyñ hemmetürki halklar üçin aralyk bolmagy-da muny doly tassyklaỳar.
د ر زمينه يکي  ز اشعا ر شاعر بلندپايه ترکمن مخـدومقـلي فـرا غي بنا م
« بــو گـون ( ا مـروز)»
 
[ بازگشت به صفحه اول ]  [ نسخه قابل چاپ ]  [ اين متن را با ايميل بفرستيد ]

turkmensahra.org